Αρχική | Εισαγωγή | Μπεζεστένι | Μεχμετ Μπέη | Μουσταφά Μπεή | Ζιντζιρλί |
---|
ΤΟ ΤΕΜΕΝΟΣ ΖΙΝΤΖΙΡΛΗ
Tο μουσουλμανικό τέμενος που βρίσκεται μεταξύ των οδών Ανατολικής Θράκης και Αδριανουπόλεως και χρονολογείται πιθανόν στο δεύτερο μισό του 16ου αι. είναι γνωστό μόνον με την προσηγορική του ονομασία . Η ντόπια παράδοση διέσωσε μόνον την πληροφορία ότι βρισκόταν στο μέσον της συνοικίας των αραμπατζήδων. Το τετράγωνο σχήμα της κάτοψης του κυρίως τεμένους, που ανήκει στον τύπο των τζαμιών με περίστωο, επιμηκύνεται με τη διαμόρφωση του πενταλόβου προστώου της πρόσοψής του
Η μοναδική είσοδός του εγγράφεται σε λιτή λίθινη κατασκευή, που όμως κατέχει σημαίνοντα ρόλο στη διάρθρωση των στοών: διασπά την ενότητά τους τόσο στο ισόγειο όσο και στο υπερώο αφού επιβάλλει τη δημιουργία εξαίροντας με τον τρόπο αυτό τη λειτουργία του- ενός υπερυψωμένου διαμερίσματος που ταυτίζεται με το μαχφίλ, όρο που στα ελληνικά θα αποδίδαμε ως κάθισμα. Στο μέσον της νοτιοανατολικής πλευράς του προσαρτάται ορθογώνια σε κάτοψη η κόγχη του μιχράμπ, με δύο μονόλιθους κίονες να την ορίζουν .
Ο τρούλος που καλύπτει το κεντρικό τετράγωνο πατά σε τέσσερα ημιχώνια και ισάριθμους ημισκαφοειδείς θόλους σταυροειδώς διατεταγμένους. Τα υπολειπόμενα διάχωρα του υπερώου στεγάζονται με χαμηλούς σκαφοεδείς θόλους . Η διάρθρωση της θολοδομίας ελαφραίνει την αίσθηση του βάρους που, παρά τα πολυάριθμα ζεύγη παραθύρων που διατρυπούν τις όψεις τους, αποπνέουν οι εξωτερικοί του τοίχοι.
Το ίδιο αυτό βάρος που διαπιστώνεται και στο εσωτερικό με την χρήση πολυγωνικών κιόνων και απλών μοιάζουν να απεμπολούν την όποια διακοσμητική διάθεση- λοξότμητων κιονοκράνων για να ορίσουν τις στοές, επέτρεψε την ευρύτητα του τρουλοσκέπαστου χώρου, που ήταν και το ζητούμενο του συγκεκριμένου αρχιτεκτονικού τύπου.
Αντίθετα το μινμπέρ, ο άμβωνας των μουσουλμάνων, που σώθηκε ακέραιο είναι κατάκοσμο: ανάγλυψα συμπλεκόμενα πολύγωνα σχηματίζουν αστεροειδή κοσμήματα στα πτερύγια της κλίμακας, την είσοδο της οποίας επιστέφει πολλαπλής καμπυλότητας, οξυκόρυφο, πεποικιλμένο τόξο. Το θωράκιο της εξέδρας του κοσμεί ελισσόμενος βλαστός με ημίφυλλα άκανθας και άνθη λωτού. Και η ξύλινη πυραμιδοειδής στέγη, που την καλύπτει, καταλήγει μέσω τεσσάρων οξυκόρυφων τόξων σε ισάριθμους κιονίσκους με συμφυή λεπτοκαμωμένα μπακλαβαδωτά κιονόκρανα..
|